İş ortaklıklarının büyük bir kısmı maalesef kısa ömürlü olur ve sonunda sadece ortaklık değil arkadaşlık ve dosluklarda sona erer.
Ortaklıkların uzun nefesli olmamasının birçok nedeni vardır ancak bunun en önemli nedeni flört döneminde tarafların hem iş konusundaki hemde birbirleri hakkında iyi ve olumlu düşünme eğilimleridir. Bu dönemde taraflar ağırlıklı olarak birbirlerinin iyi taraflarını görürler, girişecekleri işin başarılı olacağını düşünürler.
Bu dönemde olumsuzlıkları konuşmak sanki nazik olamayan bir davranışmış gibi ötelenir hatta hiç konuşulmaz.
İşin başında ve işler iyi giderken de bir çok şey görülmez veya gözardı edilir. Ancak darboğazlar başladığında sıkıntılar da ortaya çıkmaya başlar. Çözümler konusunda uzlaşmak zorlaşır, taraflar kendi çözümlerini tek çözüm olarak görmeye başlar, ilişkiler zedelenerek işe yansımaya başlar.
Buradaki en büyük sorun başta da söylediğim gibi, işin başında konuşulması gerekipte konuşulmayan veya satır aralarında kaybolan şeylerdir.
Maalesef bir ortaklık başlarken tarafların kullandığı hizmet sadece avukatlar ve muhasebeciler seviyesinde kalır hiçbir zaman üçüncü bir şahısa, bir danışmana başvurulması düşünülmez.
Bir ortaklığa başlarken veya girişirken tarafların kendilerine ve karşı tarafa sorması gereken birçok soru ve alınacak yanıtlar vardır.
Bunları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
1- Kültürlerimiz birbirine uygunmu? Aynı kültürden veya sosyo ekonomik yapıdan gelmayan kişilerin işe veya olaylara bakış açısı ve beklentileri farklı olacağından zaman içerisinde ilişkilerin hızlı aşınması söz konusu olacak ve bu da ortaklığı zedeleyecektir.
2- Ortaklığın amaç ve hedefleri taraflarca açık ve net olarak kavranmış mı ? Aksi halde birbirine uymayan amaç ve hedeflere koşan taraflar ortaklığı doğal olarak yıpratacaktır.
3- Taraflar birbirlerinden olan beklentilerini açık ve net olarak biliyorlarmı? Beklentiler açık ve net olarak irdelenmediğinde taraflar birbirlerine karanlıkta göz kırparak yanlış yönlere giderek ve birbirlerini hızla eleştirmeye başlayarak ortaklığı zedeleyeceklerdir.
4- Gerçekçi hedefler belirlenmiş, ortaklığın varacağı noktalar tam olaraktaraflarca anlaşılmış mı ? Bu yapılamadığı takdirde her zaman bazı şeyler taraflardan biri açısından eksik kalmış olarak yorumlanacak ve ortaklığı sürdürmek zorlaşacaktır.
5- Çıkış stratejisi (exit strategy) taraflarca anlaşılır bir şekilde belirlenmiş mi? 3 yıl-5 yıl sonra işlerimiz başarılı giderse ne yapacağız, işler istediğimiz gibi gitmez ise ne olacak soruları bugün , yani başlangıcta ele alınmaz ise sadece ortaklık değil arkadaşlık ve dosluklarda sekteye uğrayacaktır.
Tüm bu sorunların üzerinden geçtiğimizde vizyon, misyon, yönetim ekibi, hedefler, hedeflere ulaşmak için neler yapılacağı, çıkış stratejıleri gibi İŞ PLANI’nın temel ögelerini görürüz.
Tarafların ortaklığa başlamadan önce yapması gereken en önemli şey ortaklığın yol haritasını birlikte, anlıyarak ve uzlaşarak çizmeleri, diğer bir değişle İŞ PLANI yapmaları gerekir. Hem ortaklık, hemde İŞ PLANI konusunda gerektiğinde üçüncü şahısların yani danışmanların yardımına gerek duyduklarında bunu yapmalıdırlar, aksi halde ortaklığın sonu hızlı gelebilir.